Thời tiết vụ Đông Xuân 2013 và vấn đề giống lúa BC15 bị lép

Thời tiết vụ Đông - Xuân 2013 và vấn đề giống lúa BC15 bị lép Báo NNVN 20/5/2013 (PGS.TS. Nguyễn Thị Trâm)

                   

        Vụ Đông Xuân 2013 sắp kết thúc, theo dõi diễn biến thời tiết cho thấy đây là vụ Xuân ấm, nhiệt độ trung bình tháng 1, tháng 2 xấp xỉ trung bình nhiều năm. Song tháng 3 nhiệt độ cao hơn trung bình nhiều năm trên 30C, nghĩa là chỉ riêng tháng 3 tổng nhiệt độ hữu hiệu cho cây lúa tăng thêm 93-1080C, tương đương với 6-7 ngày nhiệt độ hữu hiệu (150C). Vì vậy thời kỳ sinh trưởng sinh dưỡng của các giống sẽ ngắn lại 6-7 ngày so với trung bình nhiều năm làm cho lúa phân hóa đòng sớm hơn, trỗ bông sớm hơn 6-7 ngày. Đầu tháng 4 (từ 1-6/4) nhiệt độ vẫn cao trên 250C, ngày 7/4 gió mùa Đông Bắc tràn về, nhiệt độ giảm xuống dưới 240C, sau đó các đợt lạnh bổ sung liên tiếp nên từ 7-15/4 nhiệt độ trung bình ngày luôn thấp hơn 240C. Các dòng TGMS phân hóa đòng bước 5-6 vào giai đoạn này đều cho hạt phấn hữu dục và đậu hạt 70-80%. Trong khi đó, có một số giống lúa thuần phân hóa đòng bước 5-6 vào thời kỳ này thì xuất hiện hạt phấn bất dục nên khi trỗ không thể đậu hạt được cho dù thời tiết khi trỗ rất tốt. Các giống biểu hiện mẫn cảm như vậy được xếp vào kiểu dòng TGMS ngược, đã được nhiều tác giả nghiên cứu và đề cập trong các tài liệu chọn giống lúa lai.

      Liên hệ với giống lúa BC15 thấy rằng: BC15 có TGST 135-140 ngày trong vụ Xuân, nghĩa là từ gieo đến bắt đầu thời kỳ mẫn cảm nhiệt độ (hình thành tế bào mẹ hạt phấn và phân chia giảm nhiễm để tạo hạt phấn) là 95 ngày. Ở vụ Xuân bình thường, nếu gieo 5/1(như Nghệ An gieo) thì ngày bắt đầu mẫn cảm nhiệt độ là 15/4, sau đó 15 ngày (30/4) lúa sẽ trỗ bông. Nhưng như đã phân tích ở trên, vụ Xuân 2013 ấm làm ngắn thời gian sinh trưởng sinh dưỡng của lúa mất 6-7 ngày, nên BC15 bước vào thời kỳ mẫn cảm sớm hơn, vào ngày 8-9/4, như vậy toàn bộ thời kỳ mẫn cảm 6 ngày tiếp theo sẽ là từ 8-14/4 đều hưởng nhiệt độ lạnh dưới 240C, không hình thành được hạt phấn hữu dục, khi lúa trỗ sẽ không có phấn để thụ tinh nên bị lép. Vậy giống BC15 bị lép do tác động đồng thời của 2 yếu tố là giống và diễn biến nhiệt độ toàn vụ chứ không thể tách riêng yếu tố nào. Sự trùng hợp ngẫu nhiên của đợt lạnh từ 7-15/4 và thời kỳ mẫn cảm nhiệt độ của trà lúa BC15 gieo xung quanh 5/1 (đúng như lịch gieo được hướng dẫn trong qui trình cho Nghệ An) đã gây bất dục hạt phấn dẫn đến lép hạt. Nông dân gieo lệch thời vụ nêu trên lúa vẫn đậu hạt tốt. Như vậy có thể coi BC15 là dòng TGMS ngược so với các dòng TGMS đang sử dụng làm mẹ để sản xuất lúa lai hai dòng. Hiện tượng bất dục này đã từng xảy ra với giống lúa lai hai dòng TH3-4 trong vụ Xuân 2009 tại một số điểm trình diễn ở Thái Nguyên, Hải Dương, Hải Phòng mà khi đó chúng tôi đã phải đến từng hộ nông dân để xin lỗi, giải thích và đền bù thiệt hại năng suất. Vụ Xuân năm sau đã bố trí 10 thời vụ gieo và phát hiện ra một số giống và dòng cho phấn như R4, R50...cũng thuộc kiểu TGMS ngược. Các giống lúa có phản ứng kiểu TGMS ngược này tuyệt đốikhông được gieo trồng trong vụ Xuân ở các tỉnh phía Bắc Việt Nam để tránh rủi ro vì vụ Xuân luôn có nhiệt độ nóng lạnh thất thường, xảy ra ở các thời điểm không giống nhau nên không có nhà dự báo khí tượng nào có thể dự đoán trước được diễn biến nhiệt độ từng ngày trong 3 tháng sau để chỉ đạo thời vụ gieo trồng chính xác. Mọi người đều công nhận BC15 là giống lúa có năng suất cao, chất lượng tốt, thích ứng rộng... nhưng ở các tỉnh miền Bắc chỉ nên mở rộng diện tích trong vụ Mùa và Hè thu, vụ Xuân có rất nhiều giống khác dễ tính hơn nên khuyến khích nông dân sử dụng.

     Từ hiện tượng này, chúng tôi đề nghị các nhà chọn giống lúa trước khi mở rộng giống của mình ra sản xuất phải làm thí nghiệm thời vụ nghiêm túc, đặc biệt là trong vụ Xuân để đưa giống mới phát triển sản xuất an toàn, không gây thiệt hại lớn cho người dân.

     Trong việc xét công nhận giống mới lâu nay chưa chú ý đến kết quả đánh giá giống trong các thời vụ khác nhau trên các vùng sinh thái, vì vậy Hội đồng khoa học Bộ nên bổ sung yêu cầu này để các tác giả thực hiện nghiêm túc, góp phần giảm thiểu rủi ro cho nông dân khi ứng dụng giống mới trên diện rộng.

PGSTS. Nguyễn Thị Trâm

 

 

Thư viện ảnh
HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV Son La HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV Vinh Hoa Trung Nong HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV Trung tam giong Nông nghiep Ca Mau HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV Ben Tre Viet Nong Trung uong Quang ninh 13 HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV Phu Tho HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV Trang nong HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV Kien giang Nam Thai Son HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV Dong nam HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV BVTV SG HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV Bac Ninh Bac Giang HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV Bac Lieu HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV Dong Nai Hue Hung Yen Cuong Tan HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV Cong ty TNHH VTNN Hong Quang HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV Hai duong HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV Ha Nam HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV Nghe an VT HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV Luong nong HÌNH ẢNH ĐẠI HỘI IV
» ĐỘI VĂN NGHỆ THAIBINHSEED BIỂU DIỄN
» Đội văn nghệ THAIBINHSEED biểu diễn tại Đại hội 4 HH
» Thực Phẩm Biến Đổi Gen Và Những Tranh Cãi Không Hồi Kết?
» THU HOẠCH LÚA
» THU HOẠCH KHOAI LANG Ở GIA LAI
» Tranh cãi trên toàn cầu về cây trồng biến đổi gen
» Cây trồng biến đổi gen: Thế giới của Moánto
» Cây trồng biến đổi gen: Lợi và hại
» Giới thiệu Trung tâm giống nông lâm nghiệp Lào Cai
» Giới thiệu Công ty CP giống cây trồng Nha Hố
» Công ty CP giống cây trồng Trung ương. P1
» Công ty CP giống cây trồng Trung ương. P2
» Công ty CP giống cây trồng Trung ương. P3
» Kết thúc giao lưu văn nghệ Chi hội TM giống cây trồng Miền núi Phía Bắc 1
» Giao lưu văn nghệ Chi hội GCT Miền núi phía Băc: Bài hát Mùa xuân trên TP HCM. Công ty TNHH MTV Giống cây trồng Hải Dương
» Giao lưu văn nghệ Chi hội GCT Miền núi phía Băc: Dòng máu Lạc Hồng, Công ty CP nông nghiệp Công nghệ cao Việt Nam
» Giao lưu văn nghê Chi hôị GCT Miên núi phía Băc. Doàn BăcNinh: Quan họ
» Kết thúc giao lưu văn nghệ Chi hội Miền núi phía Bắc
» Kỹ thuật trồng lúa của Thai Lan
» Sản xuất giống lúa thuần vùng Duyên hải Nam Trung bộ
» Sản xuất gióng lúa
Văn bản Hỏi đáp
Tiện ích
Liên kết website
Thống kê
  • Trực tuyến: 20
  • Lượt xem theo ngày: 3774
  • Lượt truy cập: 1370196
TRUNG TÂM NGHIÊN CỨU GIỐNG CÂY TRỒNG GIA LAI TRUNG TÂM NGHIÊN CỨU GIỐNG CÂY TRỒNG GIA LAI TRUNG TÂM GIỐNG CÂY TRỒNG, VẬT NUÔI, THỦY SẢN KON TUM TRUNG TÂM GIỐNG NÔNG NGHIỆP TRÀ VINH CÔNG TY CP VẬT TƯ NÔNG NGHIỆP HÀ GIANG. ĐC Số 413, Đường Trần Phú, TP Hà Giang. ĐT 219-3868719.  Giám đốc: Ông Hoàng Minh Lợi  TRUNG TAM GIỐNG CÂY TRỒNG VẬT NUÔI ĐĂK LĂK TRUNG TÂM GIỐNG CÂY TRỒNG BÌNH ĐỊNH TRUNG TÂM GIỐNG CÂY TRỒNG VẬT NUÔI QUẢNG NGÃI TRUNG TÂM GIỐNG NÔNG NGHIỆP TRÀ VINH TRUNG TÂM GIỐNG CÂY TRỒNG, VẬT NUÔI, THỦY SẢN KON TUM TRUNG TÂM GIỐNG CÂY TRỒNG VẬT NUÔI QUẢNG NGÃI TRUNG TÂM GIỐNG CÂY TRỒNG BÌNH ĐỊNH TRUNG TAM GIỐNG CÂY TRỒNG VẬT NUÔI ĐĂK LĂK CÔNG TY CP VẬT TƯ NÔNG NGHIỆP HÀ GIANG. ĐC Số 413, Đường Trần Phú, TP Hà Giang. ĐT 219-3868719.  Giám đốc: Ông Hoàng Minh Lợi  CÔNG TY CỔ PHẦN VẬT TƯ KỸ THUẬT NÔNG NGHIỆP SƠN LA. ĐC Tiểu khu 3 , Thị trấn Hát Lót, Huyện Mai Sơn, T.Sơn La. ĐT  0223.843053.Giám đốc: Ô. Nguyễn Hữu Lâm TRUNG TÂM NÔNG NGHIỆP ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ CAO BẾN TRE. Hương lộ 173,  Ấp Phước Thạnh, Xã Tam Phước H. Châu Thành, Bến Tre. ĐT 075 3 860 345. GĐ Bà Trần Thanh Tâm CÔNG TY CP VẬT TƯ KỸ THUẬT NÔNG NGHIỆP BẮC GIANG. ĐC:Số 1, Lý Thái Tổ, TP. Bắc Giang. ĐT(0240)3854389. TGĐ: Ô.Nguyễn Khang. PTGĐ: Ô.Đặng Văn Trung   CÔNG TY CỔ PHẦN GIỐNG CÂY TRỒNG QUẢNG NINH CÔNG TY CP GIỐNG CÂY TRỒNG CAO BẰNG TRUNG TÂM GIỐNG NÔNG NGHIỆP CÀ MAU. Địa chỉ: Ấp Năm Đảm, Xã Lương Thế Trân, Huyện Cái Nước, Cà Mau. ĐT: 0780. 3 888 588. Giám đốc: Ông Phạm Văn Mịch
DANH SÁCH HỘI VIÊN CHÍNH THỨC ĐẾN NGÀY 10/9/2013  CÔNG TY CỔ PHẦN GIỐNG CÂY TRỒNG ĐÔNG NAM CÔNG TY CỔ PHẦN GIỐNG CÂY TRỒNG LẠNG SƠN CÔNG TY CỔ PHẦN MIỀN NAM     CÔNG TY CP GIỐNG CÂY TRỒNG MIỀN NAM CÔNG TY TẬP ĐOÀN GIỐNG CÂY TRỒNG VIỆT NAM CÔNG TY CP TỔNG CÔNG TY NÔNG NGHIỆP QUẢNG BÌNH CÔNG TY CP XNK NAM THÁI SƠN      CÔNG TY TNHH VIỆT NÔNG    CÔNG TY TNHH-SX-TM LƯƠNG NÔNG Công ty CP Giống- Vật tư nông nghiệp Công nghệ cao Việt Nam Công ty Giống cây trồng Nông Hữu Công ty Giống cây trồng nông lâm nghiệp Đại Thịnh Công ty Cổ phần Tập đoàn Điện Bàn Công ty TNHH CƯỜNG TÂN Công ty TNHH Giống cây trồng Miền Trung CTY TNHH EAST-WEST SEED (HAI MŨI TÊN ĐỎ) SYNGENTA VIETNAM Co Ltd TRUNG TÂM GIỐNG NÔNG NGHIÊP HẬU GIANG Trung tâm Giống nông lâm nghiệp Lào Cai CÔNG TY TẬP ĐOÀN GIỐNG CÂY TRỒNG VIỆT NAM CÔNG TY CP XNK NAM THÁI SƠN       CÔNG TY CỔ PHẦN GIỐNG CÂY TRỒNG ĐÔNG NAM CÔNG TY TNHH VIỆT NÔNG    TRUNG TÂM GIỐNG NÔNG LÂM NGƯ NGHIỆP KIÊN GIANG CTY TNHH EAST-WEST SEED (HAI MŨI TÊN ĐỎ) CÔNG TY CP TỔNG CÔNG TY NÔNG NGHIỆP QUẢNG BÌNH CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI TRANG NÔNG SYNGENTA VIETNAM Co Ltd Công ty TNHH CƯỜNG TÂN CÔNG TY CỔ PHẦN MIỀN NAM     CÔNG TY TNHH-SX-TM LƯƠNG NÔNG Công ty TNHH Giống cây trồng Miền Trung Công ty Giống cây trồng Nông Hữu Công ty CP Giống- Vật tư nông nghiệp Công nghệ cao Việt Nam CÔNG TY CP GIỐNG CÂY TRỒNG MIỀN NAM CÔNG TY CỔ PHẦN GIỐNG CÂY TRỒNG LẠNG SƠN Công ty Giống cây trồng nông lâm nghiệp Đại Thịnh CÔNG TY TNHH BAYER VIỆT NAM Công ty Cổ phần Tập đoàn Điện Bàn CÔNG TY TNHH GIỐNG CÂY TRỒNG TRUNG NÔNG    TRUNG TÂM GIỐNG NÔNG NGHIỆP ĐỒNG THÁP Trung tâm Giống nông lâm nghiệp Lào Cai CÔNG TY CP TỔNG CÔNG TY GIỐNG CÂY TRỒNG THÁI BÌNH